Dersin Ayrıntıları Yarıyıl Kodu Adı T+U+L Kredi AKTS 6 04561302 Eşzamanlı Çeviri II 2+1+0 5 5 Dersin Detayları Dili : Türkçe Düzeyi : Lisans Bölümü / Programı : İngilizce Mütercim ve Tercümanlık Öğrenim Türü : Örgün Öğretim Türü : Zorunlu Amacı : Öğrenciye eşzamanlı çeviri yetilerinin kazandırılması. İçeriği : Hafızada tutma, kabinde söylem çözümlemesi, kabinde çeviri çalışmaları. Yöntem ve Teknikleri : Ön Koşulları : Yok Koordinatörü : Prof. Dr. Mehmet Çelik Dersi Verenler : Öğr.Gör. MERVE HATEMİ Yardımcıları : Yok Staj Durumu : Yok Dersin Kaynakları Kaynaklar : Doğan, Aymil (2017) Sözlü Çeviri Çalışmaları ve Uygulamaları. Ankara: Siyasal KitabeviAtik, Gül (2011) Sözlü Çeviri Yöntem ve Teknikleri. Ankara: Sinemis YayınlarıNolan, James (2005) Interpretation: Techniques and exercises. Clevedon: Multilingual Matters.Gile, D. (1995). Basic Concepts and Models For Interpreter and Translator Training. Amsterdam: John Benjamins. Ders Yapısı Alan Bilgisi %100 Yarıyıl Çalışma Bilgileri Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı Ara Sınav 1 %40 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 %60 Toplam 2 %100 Etkinlik Bilgileri Etkinlik Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi 14 3 42 Sınıf Dışı Ç. Süresi 14 3 42 Ara Sınavlar 1 10 10 Uygulama 5 10 50 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 10 10 Toplam İş Yükü AKTS: 5 154 Öğrenme Çıktıları Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir: Sıra Açıklama 1 Görsele bakarak çeviri konusunu tahmin ederek bellekteki kelime dağarcığını harekete geçirir. 2 Okuduğu metni birkaç saniye gecikme ile tercüme edebilir. 3 Sesli metnin önemli kısımlarını not alarak çeviri yapar. 4 Akıcılık ve isabeti konuya göre dengeler. 5 Duyduğu metni 3-5 saniyelik süre içinde tercüme etmeye başlar. 6 Uzun cümleleri bölerek tercüme faaliyetini kesintiye uğratmaz. Ders Konuları Hafta Konu 1 TANIŞMADersin amaç ve içeriği ve kullanılacak tekniklerden söz edilir. Sınavlar konusunda bilgi verilir. Eşzamanlı çevirinin en karmaşık ve zor çeviri olduğu, günlük 3 saatten fazla bir eşzamanlı çevirmenin çalışamayacağı anlatılır. Öğrencilerin eşzamanlı çeviri hakkında neler bildiği yoklanır ve tahminleri tartışılır.Kısa bir konuşma dinletilir, not almadan, ayrıntıya odaklanmadan. Sonra sözlü çevirmeleri istenir, tercihan sınıftaki arkadaşına. Aralarında müzakere etmeleri istenir 2 Video akışının eşzamanlı çevirisi yapılır. Seviyeye uygun bir hikâyeyi yazılı ve sözlü anlatan videonun sesi kesilerek öğrencilerden aynı anda herkesin çeviri yapması istenir. Cep telefonuna kaydedilmesi ve sonra dinlenmesi beklenir. Görme ve çeviriye başlama arasında geçen zaman tespit edilir ve bu zamanın daraltılması için daha fazla tatbikat yapılır. Wuthering Heights Seviye 5 üzerinden bu teknik uygulanır. Bu yolla, öğrencinin bilgi işleme hızı artırılır, konuşma yetisi geliştirilir, okumayı hızlandırması ve konuşmanın olağan hale getirilmesi sağlanır. 3 Hafıza / bellek gelişimini sağlama üzere, yazılı ve sözlü videonun görüntüsü kesilip sadece duyup dinlemeleri yoluyla tatbikat yapılır. Herkesin aynı anda yaptığı çeviri cep telefonuna kaydedilir. Sonra kaydı dinlemeleri istenir. Telefonları bir arkadaşına vererek icraatını değerlendirmesi istenir. Dinlenen hikâyenin bu defa sesi kısılarak, yazıyı okuyarak çevirmesi istenir. Aradaki icraat farkını görmek için yapılan bu işlem tekrarlanır. 4 Siyaset / iktisat / bilim konusunda bir video seçilir ve bunu altyazılarının çevrilmesi istenir. Okuma hızının artıp artmadığı, dinleme hızının artıp artmadığı sorularak deftere düşüncelerini yazmaları istenir. Defter arkadaşa verilir ve onun bu husustaki görüşü alınır. İlaveten değişik uzunlukta bir metni okumaları ve ayrıntıları hafızalarında tutmaları istenir. Sonra, bu metni okuyarak çevirmeleri istenir. 5 İngilizce konuşan tarihi hatiplerden örnekler seçilir ve çeviri yapılır. Zaman zaman kayıt durdurularak öğrencilerin çeviri yapması beklenir. Cümlelerin nasıl bölüneceği, Türkçe hangi vasıtaların İngilizce dilbilgisi yapın ile çevrilebileceğine dair talimat verilir. Aynı metin yazılı da verilerek öğrencinin hangisinde daha iyi icraatta bulunduğuna bakılır. Dersler çıkarılarak sonraki derslere hazırlık yapılır.Öğrencilerin yarısı dışarı çıkar: İçerdekiler bir konuşmayı dinler. Dışarıdan gelene tercüme yapılır. Sonra kaynak metin tekrar dinlenir: Dışarıdakileri kaynak metne ne kadar yakınlaştığı tartışılır. 6 TahminÇeviri konusu ifade edilir: siyaset, uluslararası ilişkiler: bağlama göre hangi kelime ve ifadelerin kullanılması muhtemeldir, yazmaları istenir. Oluşturulan kelime ve ifade dizini video çevirisi yapıldıktan sonra, değerlendirilir. Listedeki hangi kelimelerin kullanıldığını tespit edilir. Hazırlık yapmanın önemi vurgulanır. Ders çıkarılır, alanda okuma tavsiye edilir. 7 HAZIRLIK SÜRESİ İ/T ve T/İ metinler için 10 dakikalık hazırlık süresi verilerek bir dinleme metnini çevirmesi istenir. 10 dakika boyunca metin incelenir, not alınır, zihin altyapısı harekete geçirilir ve başla komutu ile dinle-çevir eylemi devreye sokulur. Burda gaye çeviride isabet ve hızdır. Farklı metinlerle devam edilerek tatbikat fırsatı sunulur. Bu tatbikatlar cep telefonuna kaydedilerek gelişme olup olmadığı belirlenir. Arkadaşlar arası dinleme ve değerlendirme yapılır, arkadaşlardan yorum istenir. 8 1) dinleme ve analiz, 2) üretme, 3) hafıza, 4) koordinasyon üzerinde durur. Her bir safhada öğrencilerin nasıl hissettikleri müzakere edilerek, ortak alanlar geliştirilir. Hafiza çeşitleri ve çeviri esnasında kullanımına kolaylık sağlayacak tecrübe paylaşılır. Koordinasyon konusunda, kaynak dildeki sesin seyrinin ne kadarının aktarılabileceği hususu irdelenir. 9 HAZIRLIKSIZ – İ/TÖğrencilere çeviri metnin konusu söylenmeden Türkçeye çeviri yapmaları istenir. Kaydedilen tercüme dinlenir, aksayan kısımlar üzerine odaklanılır. Laboratuvar ortamında teknik gereçlerin kullanımı sağlanır. Nasıl kullanılacağı hususunda rehberlik yapılır. Yapılan tercüme kaydedilerek ortaklaşa değerlendirilir.Öğrencilerin yarısı dışarı çıkar: İçerdekiler bir konuşmayı dinler. Dışarıdan gelene tercüme yapılır. Sonra kaynak metin tekrar dinlenir: Dışarıdakileri kaynak metne ne kadar yakınlaştığı tartışılır. 10 HAZIRLIKSIZ – T/İÖğrencilere çeviri metnin konusu söylenmeden İngilizceye çeviri yapmaları istenir. Kaydedilen tercüme dinlenir, aksayan kısımlar üzerine odaklanılır. Laboratuvar ortamında teknik gereçlerin kullanımı sağlanır. Nasıl kullanılacağı hususunda rehberlik yapılır. Yapılan tercüme kaydedilerek ortaklaşa değerlendirilir. 11 KAYNAK DİLİN MÜDAHALESİNİ AZALTMAKaynak dildeki kelime, ifade ve dilbilgisinin hedef dile müdahalesini azaltma yolları örneklerle anlatılır. Tekrar yoluyla İngilizce ve Türkçe terim, kelime ve kısaltmalar zihne kazınır. Bu işlem beş dakika kadar sürer. Tatbikata geçilerek bu terimlerin eşzamanlı çeviride ne kadar hızlı çağrılabildiğine bakılır. Bu hususta öğrencilerin bir birleri arasında yorum yaparak istifade etmeleri sağlanır. 12 BİLİNMEDİK KELİMELERÖğrencilere ağdalı bir metin verilerek bilmedikleri kelimeleri belirlemeleri istenir. Kelime anlamını öğrenmeden nasıl çeviri yapılacağı hususunda teknikler öğretilir. Tahmin, yaklaşık anlamı verme, özet çeviri yapma gibi anlamı sabit tutarak çeviri yapma becerisi sağlamaları beklenir. 13 CÜMLE KISALTMAUzun ve karmaşık cümlelerde takınılacak tavır, yaklaşımlar anlatılır. Türkçede fiillerin sonda geldiği bilgisi karşısında, ismin hallerine (-e, -i, -de, -den) uygun fiilleri zihinde hazır tutma örnekleri verilir. Tonlamanın önemi vurgulanır. 14 DEĞERLENDİRMEDönem boyu yapılan çalışmaların hangisinin azami, hangisinin asgari yarar ürettiği, bu dersin önümüzdeki yıllarda nasıl işlenebileceği hususları tetkik edilir. Bu teknikler ile güçlü öğrencilerin zayıf öğrencilere nasıl bir fayda sağlayacağı da tartışılan alanlardandır. Anlama Adımları: tahmin, parçalama, önemli bilgiyi ayırma, bekleme, Üretim Adımları: anlama, genişletme, yakınlaştırma, genelleme, ucu açık ifadeleri tercih, dilbilgisi değişimi, duraklama ve vurgulama.Acil Adımlar: eksiltme, benzer yapı kurma, Dersin Program Çıktılarına Katkısı P1P2P3P4P5P6P7P8P9P10P11P12P13P14 Tüm 455 Ö1 55 Ö2 55 Ö3 55 Ö4 55 Ö5 45 Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek
