Dersin Ayrıntıları Yarıyıl Kodu Adı T+U+L Kredi AKTS 1 99900004 Türk Dili I 2+0+0 2 2 Dersin Detayları Dili : Türkçe Düzeyi : Lisans Bölümü / Programı : Bilgisayar Mühendisliği Öğrenim Türü : Örgün Öğretim Türü : Zorunlu Amacı : Çağın sürekli ilerleyen şartlarına uygun olarak farklı alanlarda öğrenim gören gençlerimize ana dili sevgisini ve bilincini kazandırmak. Hayatın her alanında ve her meslek grubunda gerekli olan dilin doğru, güzel ve etkili kullanılması. Öğrencilere her alanda kendilerini yeterli ve açık bir biçimde ifade edebilme becerisinin kazandırılması. Mesleki yönden çağdaş bilgilerle donanmış bireyleri dil ve edebiyat tarihi yönünden aydınlatmak. İçeriği : 1. HAFTA DİL NEDİR? DİLLERİN DOĞUŞU NASIL OLMUŞTUR?Dilin tanımı, özellikleri, millet hayatındaki yeri. Dillerin doğuşu üzerine geçmişten bu yana ileri sürülen teoriler.2. HAFTA YERYÜZÜNDEKİ DİLLER VE DİL TÜRLERİYeryüzündeki dillerin köken ve yapı bakımından sınıflandırılması, varlığı kabul edilen başlıca dil aileleri, konuşma dili ve yazı dili.3. HAFTA TÜRK DİLİNİN TARİHİ GELİŞLİMİTürk dilinin tarih sahnesine çıkışı, Türk dilinin belgelerle takip edilebilen ve edilemeyen dönemleri, belgelerle takip edilebilen dönemler içerisindeki başlıca eserler ve şahsiyetler.4. HAFTA TÜRKLERİN KULLANDIĞI BAŞLICA ALFABELER-TÜRK DİLİNİN BUGÜNKÜ DURUMUTürklerin tarih boyunca kullandıkları başlıca alfabeler, Türk dilinin bugünkü durumu ve Dünya üzerindeki yayılma alanları, yaşayan Türk lehçeleri.5. HAFTA TÜRKÇEDE SESLER VE TÜRKÇENİN SES ÖZELLİKLERİ (FONETİK)Türkçedeki seslerin çeşitli yönlerden sınıflandırılması, Türkçe kelimelerin ses özellikleri, Türkçede ses olayları.6. HAFTA KELİME BİLGİSİ (MORFOLOJİ)Kelimenin tanımı, kök ve ek kavramı, yapım ve çekim ekleri, nitelik ve işlev bakımından kelime türleri.7. HAFTA CÜMLE BİLGİSİ (SENTAKS)Cümlenin tanımı; Cümlenin kuruluşunda yer alan kelime grupları; Cümlenin Öğeleri; Yapı, anlam, öğe dizilişi gibi özellikleri bakımından cümle çeşitleri; Cümle tahlil uygulamaları.8. HAFTA YAZIM KURALLARI-1Büyük harflerin kullanıldığı yerler; Tarih, ay ve gün adlarının yazımı; Sayıların yazımı; Kısaltmaların yazımı.9. HAFTA YAZIM KURALLARI-2Birleşik kelimelerin yazımı; Bağlaç ve bulunma eki olarak kullanılan ‘De’nin yazımı; Bağlaç ve ilgi zamiri olarak kullanılan ‘Ki’nin yazımı; ‘Mi’ soru ekinin yazımı; Satır sonuna sığmayan kelimelerin bölünmesi.10. HAFTA NOKTALAMA İŞARETLERİ-1Nokta, virgül, noktalı virgül, üç nokta, soru işareti, ünlem işareti, kısa çizgi, uzun çizgi, eğik çizgi, tırnak işareti, kesme işareti ve ‘den den’ işaretinin kullanıldığı yerler ve bunların kullanımına dair örnekler.11. HAFTA NOKTALAMA İŞARETLERİ-2Yay ayraç, köşeli ayraç, kesme işaretinin kullanıldığı yerler ve bu işaretlerin kullanımına dair örnek kullanımlar; Noktalama işaretleri üzerine uygulama soruları.12. HAFTA ANLATIM BOZUKLUKLARI-1Anlama Dayalı Bozukluklar: Gereksiz sözcük kullanımı; Anlam bulanıklığı; Anlamca çelişen sözcüklerin kullanılması; Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması; Sözcüklerin birbiriyle karıştırılması; Atasözü ve deyimlerin yanlış kullanılması; Mantık hataları.13. HAFTA ANLATIM BOZUKLUKLARI-2Yapıya Dayalı Bozukluklar: Özneyle ilgili anlatım bozuklukları; Yüklemle ilgili anlatım bozuklukları; Tümleçle ilgili anlatım bozuklukları; Tamlama yanlışlarından kaynaklanan bozukluklar; Eklerle ilgili anlatım bozuklukları.14. HAFTA TÜRKÇENİN GÜNCEL SORUNLARITürkçenin bugün yüz yüze geldiği sorunlar: Anadili bilinci sorunu; İngilizcenin dünyada artan ve Türkçeye de yansıyan etkisi karşısında duyarsızlaşma sorunu; Nitelikli bir yabancı dil eğitimi yerine yabancı dille eğitime yönelme ve o tür kurumlara saygınlık kazandırılması sorunu; Türkçe ve bilim dili sorunu; Radyo, televizyon, basın, internet gibi kitle iletişim araçlarında Türkçeye gereken özenin gösterilmemesi sorunu; Türkçe öğretimindeki sorunlar; Türk dünyası ile ortak iletişim dili sorunu; Dil politikalarında kararlı bir tutum izlenmemesi sorunu. Bu sorunlara yönelik çözüm önerileri. Yöntem ve Teknikleri : Ön Koşulları : Yok Koordinatörü : Öğr.Gör. Uğur BİRKANDAN Dersi Verenler : Öğr.Gör. Neslihan KÜÇÜKKORAŞÖğr.Gör. Saliha ÇETİNKAYA Yardımcıları : Yok Staj Durumu : Yok Dersin Kaynakları Kaynaklar : HATİBOĞLU, A. Necip (2003). Üniversitede Türk Dili, Barış Yayınevi, Ankara.KARAHAN, Leyla (2010). Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yayınları, AnkaraKOLCU, Hasan (Başkanlığında) (2012). Türk Dili, Umuttepe Yay. Kocaeli.GABAİN, A.Von. Eski Türkçenin Grameri, TDK Yay. Ankara, 2007.GÖKER, Osman (1998). Üniversite Öğrencileri İçin Türkçe, Doğuş Matbaacılık, Ankara.HENGİRMEN, Mehmet (2007). Türkçe Dilbilgisi, Engin Yayınları, AnkaraGÜLENSOY, Tuncer (2010). Türkçe El Kitabı (6. Baskı), Akçağ Yay. Ankara.KORKMAZ, Zeynep (2010). “Yeryüzündeki Diller”, Türk Dili ve Kompozisyon, Ekin Yay. Bursa.KORKMAZ, Zeynep vd. (1997). Türk Dili ve Kompozisyon Bilgileri. YÖK Yay. Ankara.KÜLTÜRAL, Zühal (2009). Türkiye Türkçesi Cümle Bilgisi. Simurg Yayınları. İstanbul.PİLANCI, Hülya (2006). Türk Dili. Anadolu Üniversitesi Yayını. No:1473. Eskişehir.Yazım Kılavuzu (2012).Türk Dil Kurumu Yay. Ankara.AKSAN, Doğan (2009). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.DOĞAN, Enfel (2012). Türkçe Cümle Bilgisi I, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.SARI, Mehmet (2011). Fakülte ve Yüksekokullar için Türk Dili Ders Kitabı. Okutman Yay. Ankara.SAUSSURE, F. (2001). Genel Dilbilim Dersleri (Çev.: Berke Vardar), Multilingual Yay. İstanbul.TUĞLUK, İbrahim Halil (2016). Türk Dili-Yazılı ve Sözlü Anlatım. Gazi Kitabevi. Ankara.BİLGEGİL, Kaya (1963). Türkçe Dilbilgisi I-II, Ankara.BOZ, Erdoğan (2004). Türkiye Türkçesi Grameri, Türk Dili ve Kompozisyon, Afyon Eğitim, Sağlık ve Bilim Araştırma Vakfı Yayını, Afyon.ERGİN, Muharrem (1998). Üniversiteler İçin Türk Dili, Bayrak Basım Yayım Tanıtım. İstanbul.ERCİLASUN, Ahmet B. (2010). “Türkçede Seslerin Sınıflandırılması”, Türk Dili ve Kompozisyon, Ekin Yay. Bursa.GÜLSEVİN, Gürer; BOZ, Erdoğan; AYPAY, İrfan; SARI, Mehmet (2004). Türk Dili ve Kompozisyon, Afyon Eğitim, Sağlık ve Bilim Araştırma Vakfı yay. Afyonkarahisar. Ders Notları : 1. Banguoğlu, Tahsin.1974. Türkçenin Grameri. Baha Matbaası: İstanbul.2. ERGİN, Muharrem.1998. Üniversiteler İçin Türk Dili. Bayrak Basım Yayım Tanıtım: İstanbul. Ders Yapısı Sosyal Bilimler %100 Yarıyıl Çalışma Bilgileri Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı Ara Sınav 1 %40 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 %60 Toplam 2 %100 Etkinlik Bilgileri Etkinlik Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi 14 2 28 Sınıf Dışı Ç. Süresi 14 2 28 Ara Sınavlar 1 8 8 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 8 8 Toplam İş Yükü AKTS: 2 72 Öğrenme Çıktıları Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir: Sıra Açıklama 1 Dilin tanımını yapar, dilin millet hayatındaki yerini ve önemini bilir. 2 Yeryüzündeki dillerin köken ve yapı bakımından sınıflandırılması konusunda yorum yapar. 3 Türk dilinin hangi dil ailesi içerisinde yer aldığını bilir. Konuşma dili ve yazı dili arasındaki farkları ayırt eder. 4 Türk dilinin belgelerle takip edilebilen dönemlerini ve bu dönemler içerisindeki başlıca gelişmeleri yorumlar. 5 Kelimenin tanımını yapar, kelimeleri ek ve köklerine ayırır. 6 Nitelik ve işlev bakımından kelime türlerini ayırt eder. 7 Cümleyi öğelerine ayırır, cümlede kullanılan kelime gruplarını bilir. 8 Noktalama işaretlerini yerinde kullanır. 9 Yazım kurallarını dikkat ederek yazı yazar. 10 Anlatım bozukluğu bulunan cümleleri tespit edip bunlardaki bozuklukları giderir. 11 Türkçedeki ses olaylarını bilip örnekler üzerinde tespit eder. Ders Konuları Hafta Konu 1 Dil( Dil- Millet İlişkisi/ Dil-Kültür İlişkisi). 2 Yeryüzündeki Diller. 3 Kaynakları Bakımından Dil Aileleri. Yapı Bakımından Dil Grupları. 4 Türk Dilinin Tarihi Devirleri. Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi. 5 Eski Türkçe- Orta Türkçe- Yeni Türkçe- Modern Türkçe. 6 Türk Dilinin Bugünkü Durumu ve Yayılma Alanları. 7 Ses Bilgisi. 8 Ses Bilgisi. Şekil Bilgisi- Kökler Ekler (Yapım ve Çekim Ekleri) 9 Ara Sınav 10 Anlam ve Vazifeleri Bakımından Kelimeler. 11 Anlam Bilimi- Kelimede Anlam- Kelimeler Arası İlişkiler. 12 Cümle Bilgisi- Kelime Gruplarının Özellikleri. 13 Kelime Gruplarının Çeşitleri. 14 Cümlenin Unsurları 15 Final
